Terwijl een zonnige nazomer overging in een wisselvallige herfst, heb ik me verdiept in de geschiedenis van vervoer en reizen rond 1900. Met als goede nieuws dat daar veel informatie over te vinden is. Zoveel zelfs dat oktober grotendeels op is gegaan aan research en ik niet het aantal artikelen kon publiceren dat ik mezelf had voorgesteld; eentje maar. Gelukkig was november productiever en zijn er inmiddels drie artikelen bijgekomen. Wel zijn het allemaal vrij uitgebreide artikelen geworden met veel voorgeschiedenis. Hieronder zal ik ze allemaal nog eens op rijtje zetten en zal ik ook de nieuwe rubriek waar ze in staan nader toelichten.
Michal Gortskin-Wywiórski - Park in de herfst, +/- 1900. Bron: Wikimedia Commons (commons.wikimedia.org)
De rubriek 'Vervoer en reizen'
De rubriek 'Vervoer en reizen' heb ik in de hoofdcategorie 'Leven' geplaatst. In eerste instantie wil ik namelijk een beeld schetsen van de impact die de vele nieuwe vervoersmiddelen en zaken als reizen en transport hadden op het dagelijks leven van mensen. Omdat het tijdvak ook op dit punt een overgangsperiode was, zaten er nog lang de nodige haken en ogen aan het maken van een reis of het wel of niet hebben van vervoer naar je werk of het stadscentrum. En bestuurders kwamen vaak voor lastige keuzes te staan. Mensen waren nog zoekende naar de beste manieren zichzelf sneller over grote afstanden te verplaatsen en stuitten daarbij op de nodige problemen.
Het maken van indelingen is echter nooit ideaal en voor deze rubriek geldt dat dubbel. De behandelde informatie vertoont onvermijdelijk een overlap met onderwerpen die beter zouden passen binnen de hoofdcategorie 'Maatschappij'. Toch denk ik dat de invloed die het allemaal had op het dagelijkse leven van mensen overheersend is en zal blijven in de artikelen die nog gaan komen.
Vervoer en reizen tot 1914
Vervoer neemt bezit van het dagelijkse leven
Datum: 17 oktober 2019
Plaatsing op site: leven - vervoer en reizen
Dit artikel is het inleidende artikel over het onderwerp vervoer en reizen. Het laat vooral zien hoe mensen zich lange tijd nauwelijks hoefden te vervoeren en maar zelden op reis gingen. Een van de vele dingen die door de industriële revolutie drastisch zou veranderen.
Zowel voor het reizen van plaats naar plaats, en zelfs van land naar land, als voor personentransport binnen de steden kwamen talloze nieuwe mogelijkheden. Dat liep via een toename van openbaar vervoer naar individuele vervoersmiddelen als de fiets en de auto om uit te monden in massatoerisme met oceaanstomers.
Beschikbaar voor iedereen op regelmatige basis was het echter nog lang niet, de benenwagen bleef de belangrijkste manier van vervoer. Lees in dit artikel niettemin de geschiedenis van hoe vervoer van een incident uitgroeide tot iets waar mensen op dagelijkse basis mee bezig zijn.
Geschiedenis openbaar vervoer 1820-1900
Een explosie van mogelijkheden, maar niet genoeg
Datum: 11 november 2019
Plaatsing op site: leven – vervoer en reizen – openbaar vervoer
Dit artikel gaat dieper in op de specifieke problemen die men had bij het ontwikkelen van vormen van openbaar vervoer. Openbaar vervoer was namelijk de eerste en meest dringende poging de nood aan personentransport te lenigen. Het bestond al mondjesmaat voordat na 1820 het idee wat grootschaliger vorm kreeg.
Na 1870 sloeg de vlam in de pan. Toch bleef het nog lange tijd behelpen met onvolkomen oplossingen waar heel veel paarden of heel veel uitstoot van roet bij kwam kijken. Desondanks passeerden de vroegste vormen van bijna alle vervoersmiddelen die wij nu nog kennen de revue, met als eersten treinen, monorails, omnibussen, paardentrams en stoomboten. Later kwamen er ook stoomtrams, metro’s op stoom en een enkele stoombus. Het bleef verre van ideaal en men kon niet voldoen aan de vraag. Nog net voor de eeuwwisseling werd echter de koers ingezet naar een belangrijk omslagpunt toen elektriciteit en verbrandingsmotoren mogelijk werden als aandrijving voor respectievelijk de tram en de bus.
Lees in dit artikel wat iets tot openbaar vervoer maakt, alsmede de chronologische ontwikkeling van publiek transport vanaf de postkoets en het beurtschip, via een handjevol omnibussen, treinen en boten tot aan uitgebreide netwerken van elektrische bovenleidingen voor trams, metro’s en andere voertuigen.
Geschiedenis van de bus tot 1914
Zoektocht naar de ideale bus
Datum: 22 november 2019
Plaatsing op site: leven – vervoer en reizen – openbaar vervoer - bussen
Dit artikel vertelt het verhaal van de bus. De omnibus of paardenbus was de eerste vorm van openbaar vervoer die op grotere schaal werd toegepast in tal van steden wereldwijd. Het was een enorme verbetering met het hebben van geen bussen, maar helaas was het ook bijzonder oncomfortabel. Daarnaast waren er zoveel paarden voor nodig dat er letterlijk en figuurlijk een hoge prijs moest worden betaald.
Lees in dit artikel alles over de omnibus en waarom na een lange zoektocht naar een betere aandrijving de keus op de benzine-omnibus viel en niet op de stoom- of trolleybus.
Vervoer met paarden rond 1900
Hoe mensen te afhankelijk werden van het paard
Datum: 30 november 2019
Plaatsing op site: leven – openbaar vervoer – vervoer met paarden
In de voorgaande artikelen blijkt steeds weer dat er veel problemen waren, vooral in 19de-eeuwse steden, meet de enorme hoeveelheid paarden die er nodig waren voor allerlei vormen van transport. Hoog tijd dus om daar nader op in te gaan. Het artikel laat zien hoe de mens vanaf de domesticatie van het paard steeds meer en meer werk liet doen door hun sterke vierbenige vrienden.
Door de transportexplosie in de 19de eeuw, die lange tijd zwaar leunde op alles dat het paard vermocht te doen, liep het tenslotte uit de hand. Hoe het zover kon komen en hoe er weer een einde aan kwam lees je in het artikel.
Veel leesplezier en groetjes,
Anne-Claire
Reactie plaatsen
Reacties